Spacer po Szopienicach – śladem Józefy Kantorówny i Albiny Balasowej

W piątek 11 października 2019.r odbył się spacer po Szopienicach , zorganizowanego przez Stowarzyszenie ON/OFF Szlakiem Patriotek ze Ślaska . W naszej dzielnicy przeszliśmy śladami Józefy Kantorówny i Albiny Balasowej. Jedną z organizatorek spaceru była   Alina Bednarz,  która od lat  propaguje działalność kobiet na Śląsku. Obecnie razem ze swoimi  koleżankami pisze kolejną  książkę poświęconą  kobietom – patriotkom, w której opisuje życie i działalność  śląskich kobiet w okresie międzywojennym  Dwie z  czterech kobiet , którym poświęcona  będzie  publikacja były mieszkankami Szopienic. To  Józefa Kantorówna – nazywana Druhną Ziutą oraz Albina Balasowa , którą potocznie  nazywano  babką   Balaszką  ale również  bardzo poważnie ” szopienicką królową Polski „. Pozostałe trzy bohaterki to mieszkanki Katowic: Koniarek Zofia ( Bogucice ) Wanda Jordan – Łowińska  ( Koszutka ) Maria Rożnowiczowa ( Centrum K-C ).  Wszystkiego o  tych wspaniałych kobietach już za niedługo w książce Aliny Bednarz oraz współautorek.

Podczas spaceru odwiedziliśmy Kościół św. Jadwigi , gdzie znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona Józefie Kantorównej ( 1896-1990) , następnie zatrzymaliśmy się  przy szkole w której uczyła Józefa Kantorówna tj. ul. Bednorza – obecnie  sklepy, Rossmann, Piekarnia  Kłos i inne. Była to Szkoła nr I w Roździeniu J. Kantorówna  uczyła w niej od  1 września 1922 r. Później udaliśmy się  na ul. Lwowska 14  w tym domu na  I pietrze mieszkała Józefa Kantorówna .  Następnym miejscem poświęconym J. Kantorównie jest Szkoła Podstawowa nr 42 przy ul. Wiosny Ludów 22. Dnia 25 czerwca 2007 Józefa Kantorówna została patronką szkoły. Na budynku szkoły  wmurowana jest tablica pamiątkowa poświęcona temu wydarzeniu . Kolejnym miejscem związanym z Józefa Kantorówną jest ulica jej imienia , jedna z głównych ulic  w centrum naszej dzielnicy. Ostatnim miejscem jest cmentarz parafialny   przy ul. Brynicy , gdzie spoczywa Józefa Kantorówna.

Ślady Albiny Balasowej ( 1899-1977)  prowadzą  na Uthyman – drugie Szopienice. Tam  przy ul. Wytapiaczy 2,mieszkała Albina Balasowa. Podczas górnośląskiego plebiscytu pełniła funkcje męża zaufania. Była sanitariuszką, kurierką i łączniczką podczas powstań śląskich. Po wybuchu II wojny została aresztowana  przez gestapo . Przebywała w mysłowickim obozie pracy dla ” gorliwych polaków ” .Pracowała w niemieckim urzędzie  ( dawniejszy   magistrat – ratusz  przy ul. Wiosny Ludów 24 jako sprzątaczka, wykradła wtedy spisy polaków, którzy mieli zostać wywiezieni do obozów koncentracyjnych i przekazała polskim działaczom.Po wyzwoleniu zorganizowała stołówkę dla polskich żołnierzy. Pracowała jako kucharka w żłobku  kop. Wieczorek. Kucharką była świetną , często gotowała na  weselach , prymicjach i innych uroczystościach. Taka pamiętają ją nieliczni najstarsi mieszkańcy Szopienic.Nieraz reprezentowała kobiety śląskie  w Belwederze u boku gen. Jerzego Ziętka. Zawsze chodziła w stroju śląskim – ” po chopsku „.   Zmarła w Szopienicach. Pochowana  jest również na  szopienickim cmentarzu.

Obie  kobiety – mieszkanki Szopienic – prawie rówieśniczki . Czy się znały czy miały okazję  razem działać – współpracować ?  Nic na ten temat nie wiadomo. Józefa Kantorówna  – postać  znana , o której każdy mieszkaniec słyszał i zna jej działalność. Albina Balasowa – nieznana, jakby zapomniana. Ciężko było znaleźć ludzi, którzy pamiętają i i znali tę kobietę w naszej dzielnicy.

Spacer po Szopienicach – śladem Patriotek ze Śląska  zakończyliśmy  przy herbatce i pizzy rozmawiając o naszych bohaterkach.